Tarihi karar, 10 yıllık bir mücadelenin ardından alındı.
İngiliz hükümeti, ülkede hava kirliliğinin ölüm belgesinde yer aldığı ilk kişi olduğu düşünülen dokuz yaşındaki bir kız çocuğunun ölümü nedeniyle aileden özür diledi.
Bu özür, araç emisyonlarının düşük gelirli topluluklardaki çocuklar için oluşturduğu riskleri vurgulayan 10 yıllık bir mücadelenin ardından geldi.
Özür, yedinci yaş gününden hemen önce şiddetli astıma yakalanan ve 15 Şubat 2013’te ölmeden önce şiddetli nöbetler geçiren Ella Adoo-Kissi-Debrah’ın annesi tarafından açılan davada perşembe günü açıklanan anlaşmanın bir parçasıydı. Hükümet ayrıca açıklanmayan bir mali uzlaşmaya da vardı.
Ella’nın annesi Rosamund Adoo-Kissi-Debrah hükümet yetkilileriyle görüştükten sonra yaptığı açıklamada, “Bu Ella’yı geri getirmeyecek olsa da, nihayet ona ne olduğunun kabul edildiğini ve hava kirliliği konusunun bir halk sağlığı krizi olduğunu ve bu konuda bir şeyler yapılması gerektiğini kabul ediyoruz,” dedi.
“Bugün nihayet sona erdi ama ben devam edeceğim ve hükümetten havayı temizlemek için benimle birlikte çalışmaya devam edecekleri konusunda güvence aldım.”
Rosamund Adoo-Kissi-Debrah, Dieselgate skandalının Volkswagen’in dizel motorlu araçlarından salınan emisyonların gerçek seviyesini nasıl gizlediğini ortaya çıkmasının ardından Ella’nın ölümüne ilişkin adli tıp soruşturmasının yeniden açılması için mücadele etti.
Daha sonra Kraliyet Hekimler Koleji (RCP) tarafından yapılan araştırma, İngiltere’de her yıl yaklaşık 40.000 ölümün açık hava kirliliğine atfedilebileceğini ve bu yükün en ağır şekilde işlek yollara ve diğer büyük emisyon kaynaklarına yakın düşük gelirli topluluklara düştüğünü gösterdi.
Ella, Londra’nın merkezinin güney kenarı boyunca uzanan önemli bir trafik kanalı olan South Circular Road’a sadece 25 metre mesafede büyüdü.
İngiltere Yüksek Mahkemesi Mayıs 2019’da, Ella’nın ölümünü astıma bağlayan ilk soruşturmanın bulgularını bir kenara bıraktı.
Aralık 2020’de ikinci bir soruşturma, hava kirliliğinin akut solunum yetmezliği ve şiddetli astımla birlikte Ella’nın ölümüne yol açan bir faktör olduğunu tespit etti.
Sorgu Yargıcı Yardımcısı Philip Barlow, Ella’nın hastalığı boyunca Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) kılavuzlarını aşan nitrojen dioksit ve partikül madde seviyelerine maruz kaldığına karar verdi.
Azot dioksit seviyelerinin Avrupa Birliği (AB) ve iç hukuk tarafından belirlenen sınırlar dahiline getirilmesi konusunda da “kabul edilmiş bir başarısızlığın” söz konusu olduğu vurgulandı.
Barlow, “Ella’nın annesine sağlık uzmanları tarafından hava kirliliğinin sağlık riskleri ve astımı şiddetlendirme potansiyeli hakkında bilgi verilmedi” dedi.
“Eğer bu bilgi kendisine verilmiş olsaydı, Ella’nın ölümünü engelleyebilecek adımlar atabilirdi.”
Anne, Ella’nın hastalığı ve erken ölümü nedeniyle Çevre Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı ve Sağlık ve Sosyal Bakım Bakanlığı’na tazminat davası açtı.
Hükümet perşembe günü Ella’nın ölümünü bir “trajedi” olarak nitelendirdi ve annesinin daha iyi hava kalitesi için yürüttüğü kamuoyu kampanyasının “önemli bir etki yarattığını” söyledi.
Adoo-Kissi-Debrah, hukuk firması Hodge Jones & Allen tarafından yapılan açıklamaya göre, Çevre Bakanı Emma Hardy’nin İngiltere’yi DSÖ standartlarına uygun hale getirecek mevzuatı geçirme taahhüdünü yinelediğini söyledi.
Hükümet açıklamasında, “İddiaya taraf olan devlet daireleri adına, bu vesileyle bir kez daha kaybınızdan dolayı gerçekten üzgün olduğumuzu belirtiyor ve Ella’nın annesi olarak size, kardeşlerine ve onu tanıyan herkese en içten taziyelerimizi sunuyoruz. Sevdiğiniz birini bu kadar genç yaşta kaybetmek ölçülemez bir kayıptır” denildi.
