Özel Temsilci Güneş Onar, dün akşam, ABD Beyaz Saray’da yaşanan Trump- Zelenskyy gerilimine yönelik kişisel düşüncelerini kaleme aldı. Onar’ın yaşanan olaylara yönelik düşünceleri şöyle:
Uluslararası siyasetin gündemine oturan ve Oval Ofis’te basının önünde, kendine has ve görülmemiş şekilde, diplomasinin mevcut tüm sınırlarını zorlayarak gerçekleşen dünkü tartışmaya ve olası sonuçlarına ilişkin kişisel bir değerlendirme: Trump’ın “Ukrayna konusunda” izlediği (altını oldukça kalın bir kalemle çizdiği) “quick fix” (hızlı çözüm) diplomasisi, Zelenskyy ile yaptığı son görüşmede önemli gerilimlere yol açtı. Trump, Zelenskyy’ye Rusya ile hızlı bir barış anlaşması (derhal ateşkese evet diyerek) yapması gerektiğini, aksi takdirde “yönetilecek bir ülkesinin bile kalmayacağını” söyledi. Ayrıca, ABD’nin desteğinin artık garanti olmadığını belirterek, Ukrayna’nın kendilerinden daha fazla yardım beklememesi gerektiğini ima etti . Zelenskyy ise “sağlam durarak” Trump’ın önerdiği tavizleri kabul etmeye yanaşmadı ve Rusya’ya hiç güvenmediğini, önceki acı tecrübelerden ders alınması gerektiğini, kalıcı güvenlik garantileri olmadan bir anlaşmaya varmanın Ukrayna’yı daha büyük risklere açık hale getireceğini savundu. Ancak Trump, Ukrayna’nın ABD’den büyük miktarda para aldığını ve savaşın gereksiz yere sürdüğünü iddia ederek, Zelenskyy’nin uzun bir süredir ABD’yi manipüle ettiğini öne sürdü (Başkan Yardımcısı Trump’ı destekleyici bir argüman olarak Zelenskyy’nin ABD Başkanlık seçimi propaganda döneminde demokratların mitingine dahi katıldığı örneğini verdi.) Bu gelişmeler, ABD, Avrupa ve Ukrayna arasında ciddi bir ayrışmaya neden oldu ve olacağa benziyor. Trump yönetimi “konunun özünü” Rusya’yla, Ukrayna’yı dışarıda bırakarak, doğrudan görüşmeyi tercih ederken, Zelenskyy ve Avrupa ülkeleri bu tür bir yaklaşımı tehlikeli ve Ukrayna’nın bağımsızlığı için tehdit olarak görüyor. Birleşik Krallık’ın almış olduğu inisiyatif diplomatik tansiyonun düşürülebilmesi için beklenen en önemli gelişme. Özetle: Trump, hızlı bir çözüm ile ABD’nin Ukrayna’ya dair mali yükünü azaltmak istiyor, ancak bu Ukrayna’nın toprak kaybına uğraması anlamına gelebilir. Zelenskyy, güçlü/etkin güvenlik garantileri olmadan Rusya ile anlaşmanın riskli olacağını savunuyor. ABD’nin Avrupa’dan bağımsız hareket etmesi, NATO içinde gerginliklere ve Avrupa’nın daha bağımsız bir güvenlik politikası geliştirmesine yol açabilir (bir ihtiyaç olarak). Bu tür bir hızlı barış, kalıcı bir çözüm sunmak yerine gelecekte daha büyük çatışmaların önünü açabilir.
