Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılan Euro para birimi zor ekonomik koşullar altında 26’ncı yılına girdi.
AB üyesi 27 ülkenin 20’sinin resmi para birimi olarak kullanılan Euro, 1999’da muhasebe ve elektronik ödemeler için kaydi olarak yürürlüğe girmişti. Bu tarihte Euro, dünya finans piyasalarına tanıtılarak giriş yapmıştı.
3 yıllık bir geçiş sürecinin ardından günlük yaşamda tedavüle sokulan Euro, 1 Ocak 2002 tarihinde banknot ve bozuk para olarak piyasaya sürülmüş ve günlük işlemlerde kullanılmaya başlanmıştı.
Halihazırda Euroyu, Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya, Yunanistan ve Hırvatistan olmak üzere 20 AB üyesi ülke kullanıyor.
“Euro Bölgesi” olarak adlandırılan bu ülkelerin para politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan “Euro Sistemi” tarafından idare ediliyor.
Frankfurt merkezli ECB’nin görevi, para birimi olarak Euroyu kullanan AB üyesi ülkelerden oluşan Euro Bölgesi’nde fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlanıyor.
Birinci görevi, enflasyonun orta vadede yüzde 2’yi aşmamasını sağlayarak Euro Bölgesi’nde fiyat istikrarını korumak olan ECB, faiz oranlarını harcamaları caydırmak için yükselterek ya da tüketimi teşvik etmek için düşürerek fiyat artışını kontrol ediyor.
ECB faiz oranı kararları, yönetim kurulunun 6 üyesi ve 20 üye ülkenin ulusal merkez bankası başkanlarından oluşan bankanın yönetim konseyi tarafından alınıyor.
Konsey, her 6 haftada bir ekonominin ve para biriminin durumunu değerlendirmek ve para politikası stratejisine karar vermek üzere ayda 2 kez ECB’nin merkezinde toplanıyor.
Euro Bölgesi bankalarını denetlemek, mali sistemi izlemek, Euro banknotları basmak, kartla veya çevrim içi olarak Euro ile güvenli ödeme yapılmasını sağlamak ve kripto varlıklarını araştırmak da ECB’nin diğer sorumlulukları arasında bulunuyor.
– Euroyu Avrupa’da yaklaşık 350 milyon kişi kullanıyor
Euro, ABD dolarından sonra dünyanın en önemli ikinci para birimi olarak bilinirken, Euroyu Avrupa’da yaklaşık 350 milyon kişi kullanıyor.
Avrupa Para Birimi, “ekü” ve “euro” olarak da adlandırılan Euro, çeşitli renk ve boyuta sahip 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 olmak üzere 7 farklı banknot ve 1, 2, 5, 10, 20, 50 sent ile 1 ve 2 Euro metal para olarak tedavülde.
En yüksek değere sahip olan 500 Euroluk banknotların basımı, terörün finansmanına ve kara para aklamaya karşı mücadele nedeniyle 2019 yılında durduruldu.
Günlük yaşam ve alışverişte kullanılamamasına rağmen 500 Euroluk banknotlar banka hesaplarına yatırılabiliyor ve bankalardan değiştirilebiliyor.
Danimarka dışındaki bütün AB ülkelerinin, gerekli kriterleri yerine getirmesi halinde Euro para birimine geçmesi zorunluluğu bulunuyor.
Referandumla Euroya geçmeyi kabul etmeyen Danimarka, AB anlaşmaları gereği bütün ekonomik ve uyum kriterlerini karşılamasına rağmen bu konuda mesafeli duruyor.
Euroya en son katılım 1 Ocak 2023 tarihinde Hırvatistan’la gerçekleşirken, birkaç yıla kadar Bulgaristan’ın da katılımı bekleniyor.
Bulgaristan, Euro Bölgesine giden yolda önemli bir aşama olan döviz kuru mekanizmasına katılıyor. Bu yıl Bulgaristan’da Ulusal Meclis, Euroya geçişe ilişkin yasayı kabul ederken, ülkenin Euroyu tam olarak kabul etmesinin 2026’da gerçekleşmesi bekleniyor. Daha önce Bulgaristan’ın 2025 başında Euro Bölgesi’ne girme hedefi bulunuyordu.
